‌تحلیل نوایی ساخت اضافه در چهارچوب واجشناسی نوایی

چکیده در این مقاله الگوی نوایی عناصر حاضر در حوزه‌ی اضافه و کل ساخت اضافه در چهارچوب واج‌شناسی نوایی بررسی شده است. در این راستا با انجام آزمایشی تولیدی مشتمل بر سه جمله‌ی دارای ساخت اضافه از دوازده گویشور فارسی زبان خواسته شد تا آن جملات را تولید کنند. صدای این گویشوران در محیطی آکوستیک ضبط شد و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. ازآنجاکه هر یک از عناصر [+N] موجود در ساخت اضافه به همراه واکه‌ی اضافه‌ی متصل به آن منجر به ایجاد نواخت گونه‌ای از گروه واجی یعنی گروه واژه‌بست می‌شود (Hekmati, 2016)؛ این پرسش طرح خواهد شد که کل ساخت اضافه در چه سطحی از سلسله سطوح نوایی قرار خواهد گرفت. پایین‌تر بودن سطح نرخ فرکانس پایه‌ی تکیه‌ی آخرین گروه واجی ساخت اضافه نسبت به نرخ فرکانس پایه‌ی تکیه‌ی کلیه‌ی گروه‌های واژه‌بست حاضر در ساخت مزبور در مواردی که دیرکرد قله‌ی هجا سبب حرکت قله‌ی فرکانس پایه‌ی هجای تکیه‌بر به هجای بعدازآن گردد، کل ساخت اضافه را به لحاظ نوایی به سطح گروه آهنگ می‌نگارد. چنین تحلیلی قادر به تبیین علت برجستگی شنیداری هر یک از عناصر حاضر در حوزه‌ی اضافه است؛ چراکه هر یک از گروه‌های واژه‌بست حاضر در حوزه‌ی اضافه جاذب تکیه‌ی دومین بوده و آخرین واژه‌ی حاضر در این ساخت به‌عنوان گروه واجی جاذب تکیه‌ی نخستین (گروه آهنگ) می‌باشد.